Cách chơi chứng khoán như thế nào dành cho người bắt đầu để kiếm thêm thu nhập? Đây là câu hỏi của khá nhiều người, nhất là trong bối cảnh dịch Covid-19 đang làm ảnh hưởng tới công việc của bạn. Bạn muốn tìm hiểu cách chơi chứng khoán online thì đây là thời gian phù hợp nhất để bắt đầu. Bối cảnh kinh tế sau đại dịch cũng sẽ khá ì ạch, kiếm tiền từ việc học cách chơi chứng khoán sẽ giảm nhẹ gánh nặng tài chính phần nào. Mời bạn cùng Eccthai tìm hiểu qua bài viết sau.
Tham khảo:
Cách Chơi Chứng Khoán – 3 bước để bắt đầu
Khi bắt đầu chơi chứng khoán, bạn sẽ được gọi là Nhà đầu tư (NĐT).
Bước 1: Mở tài khoản chứng khoán
Trước đây các NĐT cần ra sở giao dịch chứng khoán để mở tài khoản. Tuy nhiên hiện giờ bạn có thể mở tài khoản online bằng cách truy cập website chính thức của các công ty chứng khoán.
Bạn chỉ cần có thiết bị máy tính, điện thoại kết nối internet là có thể chơi chứng khoán. Bắt đầu bằng cách điền đầy đủ thông tin theo hướng dẫn mở tài khoản chơi chứng khoán của công ty đó.
Mở tài khoản ở công ty nào?
Để xác định nên mở tài khoản ở công ty chứng khoán nào, bạn cần biết mức thu phí giao dịch và lãi suất vay nếu bạn có nhu cầu vay thêm để chơi chứng khoán.
Mức phí dao động 0.15% – 0.5%/1 giao dịch là hợp lý cho người mới bắt đầu.
Lãi suất dao động 13% – 13.5%/1 năm, bạn cần cân nhắc khả năng tài chính khi muốn vay. Người mới học cách chơi chứng khoán thì chỉ nên dùng số tiền nhàn rỗi để đầu tư, trước khi hiểu được thị trường và muốn nâng cao thu nhập.
Một số công ty có thể tham khảo:
Tham khảo: Top sàn chứng khoán lớn nhất Việt Nam
Bước 2: Nạp tiền vào tài khoản chứng khoán
Mỗi sàn giao dịch sẽ quy định số tiền tối thiểu để có thể tham gia. Chỉ cần vài trăm nghìn tới vài triệu là bạn có thể bắt đầu học cách chơi chứng khoán. Đọc quy định của công ty bạn vừa mở tài khoản sẽ biết cần nạp bao nhiêu tiền để bắt đầu chơi chứng khoán.
Người mới bắt đầu nên nạp ít tiền để thử nghiệm và trải nghiệm. Sau khi đã hiểu cách chơi chứng khoán, bắt đầu có lợi nhuận thì hãy tăng dần số tiền nhàn rỗi của mình.
Bước 3: Bắt đầu học cách chơi chứng khoán bằng cách đặt lệnh mua/bán
Ví dụ: Bạn muốn mua một cổ phiếu.
Chọn giao dịch cổ phiếu -> phiếu lệnh -> mua -> nhập mã cố phiếu, số lượng, chọn lệnh đặt -> xác nhận.
Tuy nhiên, trước khi bắt đầu bước 3, chúng ta tiếp tục tìm hiểu một số kiến thức sau.
Học cách chơi chứng khoán – các kiến thức cơ bản cần biết
Khớp lệnh là gì?
Khi muốn giao dịch, bạn phải đặt lệnh mua/bán chứng khoán. Các lệnh của NĐT sẽ được ghép với nhau theo mức giá phù hợp và nguyên tắc ưu tiên của thị trường. Khớp lệnh là thực hiện xong việc thỏa thuận giữa bên mua/bán trên bảng giao dịch trực tuyến.
Nguyên tắc khớp lệnh
Ưu tiên về giá:
- Lệnh mua có mức giá cao hơn ưu tiên trước
- Lệnh bán có mức giá thấp hơn ưu tiên trước
Ưu tiên thời gian:
- Các lệnh có cùng mức giá thì ưu tiên lệnh nhập thời gian sớm hơn
Khớp lệnh định kỳ: Tại một thời điểm xác định, tại đó khối lượng giao dịch là lớn nhất thì mức giá được xác định để mở cửa hay đóng cửa thị trường.
Khớp lệnh liên tục: Lệnh được thực hiện ngay khi được nhập vào hệ thống giao dịch. Ví dụ bạn nhập lệnh mua 1000 cổ phiếu A giá 100k/CP, có người nhập lệnh bán 900 cổ phiếu A thì bạn được thực hiện mua ngay 900CP, còn 100CP sẽ khớp tiếp khi có người bán tiếp theo.
Các loại lệnh cần biết khi học cách chơi chứng khoán
Lệnh ATO: At the Open là lệnh mở cửa thực hiện khớp lệnh định kỳ
Lệnh ATC: At the Close là lệnh đóng cửa thực hiện khớp lệnh định kỳ
Khi các NĐT thực hiện 2 lệnh này, sẽ được ưu tiên khớp trước so với các lệnh khác. Sau đó hệ thống tự tính ra giá mở cửa và đóng cửa. Thời gian thực hiện ATO và ATC là 15p đầu và 15p cuối của phiên giao dịch trong ngày.
Các lệnh còn lại thực hiện khớp lệnh liên tục theo thời gian quy định của sàn chứng khoán.
Các loại lệnh khác: LO/MP/MTL/MOK/MAK/PLO
Xem thêm: Hiểu chi tiết các loại lệnh chứng khoán
Các thuật ngữ và từ lóng tiếng anh trong chứng khoán
Phiên giao dịch chứng khoán
Các loại lệnh được thực hiện trong phiên giao dịch như thế nào là việc rất cần thiết khi học cách chơi chứng khoán.
Phiên giao dịch chứng khoán là thời gian của thị trường chứng khoán. Trong thời gian được quy định này, các lệnh mua bán được thực hiện.
Các sàn giao dịch Việt Nam mở cửa từ thứ 2 – thứ 6, nghỉ lễ Tết theo quy định nhà nước. Mỗi ngày sẽ có một phiên gọi là phiên trong ngày, trong ngày lại có hai phiên là phiên sáng và phiên chiều.
Phiên giao dịch sáng:
- Khớp lệnh định kỳ 9h-9h15p
- Khớp lệnh liên tục 9h15p-11h30p
Phiên giao dịch chiều:
- Khớp lệnh định kỳ 14h30-14h45
- Khớp lệnh liên tục: 13h-14h30
Để học cách chơi chứng khoán hiệu quả, bạn nên bắt đầu thử đặt 1 số lệnh giao dịch dựa theo thời gian các phiên giao dịch. Theo dõi sự thay đổi mỗi ngày để có kinh nghiệm hơn.
Tới đây bạn đã biết mở tài khoản, nạp tiền, các loại lệnh, giờ giao dịch và có thể bắt đầu đặt lệnh mua/bán. Phần quan trọng tiếp theo trong học cách chơi chứng khoán, chúng ta sẽ tìm hiểu về Cách đọc bảng giá chứng khoán.
Cách Đọc Bảng Chứng Khoán
Đọc bảng chứng khoán là một kỹ năng quan trọng khi học cách chơi chứng khoán. Bảng giá trực tuyến là nơi niêm yết giá và khối lượng của các mã chứng khoán trên sàn.
Tham khảo: Bảng giá chứng khoán trực tuyến
Cách Chơi chứng khoán trên điện thoại
Các yếu tố trên bảng chứng khoán
Giá trần và giá sàn là gì? Hiểu các yếu tố này là rất cần thiết để có cách chơi chứng khoán hiệu quả.
Giá trần là mức giá tối đa được phép mua/bán trong phiên giao dịch cùng ngày.
Giá sàn là mức giá tối thiểu được phép mua/bán trong phiên giao dịch cùng ngày.
Giá tham chiếu: là giá đóng cửa của ngày giao dịch gần nhất trước đó với sàn HSX/HNX…Sàn Upcom thì giá tham chiếu là bình quân giá giao dịch lô chẵn thực hiện theo khớp lệnh liên tục của ngày có giao dịch khớp lệnh liên tục gần nhất trước đó. Vì sàn Upcom không có phiên định kỳ, giá mở cửa hay đóng cửa mà chỉ thực hiện phiên liên tục.
Giá trần và giá sàn có biên độ khác nhau với mỗi sàn giao dịch khác nhau.
Ví dụ: Sàn HoSE có biên độ +/-7% so với giá tham chiếu. Giá cổ phiếu X trên HoSE có giá tham chiếu là 10 thì giá trần là 10.7 và giá sàn là 9.3
Sàn HNX có biên độ là +/-10%.
Về màu sắc khi đọc bản chứng khoán
- Màu vàng: giá tham chiếu
- Màu tím: giá trần
- Màu xanh lam: giá sàn
- Màu xanh lá cây: mức giá khớp lệnh cao hơn giá tham chiếu
- Màu đỏ: mức giá khớp lệnh thấp hơn giá tham chiếu
Chỉ số thị trường chứng khoán
- VN-Index: chỉ số này biểu thị cho tất cả cổ phiếu giao dịch trên sàn HOSE
- VN30-Index: chỉ số này biểu thị tập hợp 30 cổ phiếu lớn nhất giao dịch trên sàn HOSE. Các cổ phiếu này thường sẽ được tính theo vốn hóa thị trường (giá cổ phiếu hiện tại x cổ phiếu đang lưu hành của mỗi công ty).
- VNX Allshare: chỉ số này biểu thị tổng hợp tất cả cổ phiếu giao dịch trên 2 sàn, bao gồm HOSE và cả HNX.
- HNX-Index: chỉ số này biểu thị cho tất cả cổ phiếu giao dịch trên sàn HNX
- HNX30-Index: chỉ số này biểu thị tập hợp 30 cổ phiếu lớn nhất giao dịch trên sàn HNX. Các cổ phiếu này thường sẽ được tính theo vốn hóa thị trường.
- UPCOM: chỉ số này biểu thị cho tất cả cổ phiếu giao dịch trên sàn UPCOM
Ví dụ: Chỉ số VN-Index ngày 1/7/2021 là 1413.29 điểm. Tức là tổng giá trị thị trường của tất cả các cổ phiếu đang niêm yết trên HOSE có giá trị gấp 14.1329 lần giá trị gốc ngày 28/7/2000 (ngày mà phiên giao dịch lần thứ nhất được diễn ra, ngày HOSE đi vào hoạt động).
Ý nghĩa chỉ số thị trường chứng khoán là gì?
Khi học cách chơi chứng khoán, bạn cần hiểu về các chỉ số này.
Thứ nhất, giúp định giá xếp loại thị trường Việt Nam so với các nước trong khu vực.
Thứ hai, xem bảng chỉ số giúp NĐT lựa chọn nhóm ngành có chỉ số khỏe để tối ưu lợi nhuận.
Sàn giao dịch Chứng Khoán
Sàn chứng khoán là nơi chúng ta có thể mua/bán cổ phiếu, trái phiếu, chứng khoán phái sinh…Giống như một trung tâm thương mại.
Một số sàn uy tín tại Việt Nam: HoSE, HNX, Upcom, SSI, HSC, FPTS, Vndirect…
Nhà đầu tư cần lựa chọn sàn chứng khoán phù hợp.
Những kinh nghiệm và sai lầm cần tránh khi học cách chơi chứng khoán
Tới đây, bạn đã cơ bản hiểu cách chơi chứng khoán từng bước cũng như các thông tin cơ bản nhất để có thể giao dịch Demo. Eccthai đưa ra một số kinh nghiệm để bạn đọc tham khảo thêm khi đầu tư chứng khoán.
Lập kế hoạch chơi chứng khoán
Theo kinh nghiệm của những bậc thầy chứng khoán nổi tiếng, họ đều có một kế hoạch đầu tư cơ bản, dựa vào đó và học hỏi thêm mỗi ngày.
Ghi chép nhật ký giao dịch mỗi ngày và thực hiện kiểm tra đối chiếu với kế hoạch.
Ví dụ: Bạn cần xác định:
- Mục tiêu khi học cách chơi chứng khoán thì lợi nhuận như thế nào?
- Khả năng chịu lỗ của bạn là bao nhiêu?
- Lý do để chọn một mã cổ phiếu là gì?
- Những ai có thể chia sẻ kinh nghiệm cho bạn?
- Tìm đọc thêm những cuốn sách về chứng khoán
- …
Bởi khi chưa có kinh nghiệm, NĐT mới rất dễ chơi theo cảm tính. Điều này xa rời thực tế.
Lập danh mục đầu tư
Khi xác định được khả năng tài chính, mục tiêu của từng giai đoạn (cụ thể ở đây là đang học cách chơi chứng khoán). Bạn nên lên danh sách những mã chứng khoán mình có ý định chọn mua/bán, theo dõi sự biến động của chúng để hiểu thêm.
Danh mục không nên quá đa dạng hoặc quá hẹp, tùy vào tài chính bạn chia theo tỷ lệ % thử nghiệm. Sau đó điều chỉnh dần, cắt bỏ mã hoặc tăng thêm mã, hoặc thêm tiền/ bớt tiền cho mã nào.
Tránh bảo thủ khi học cách chơi chứng khoán
NĐT mới dễ sa vào tình trạng yêu thích một mã cổ phiếu quá mức hoặc cố giữ một cổ phiếu đang kém với hy vọng chúng phục hồi. Bạn nên tỉnh táo, thu thập thông tin, ra quyết định tách bạch với cảm xúc thái quá.
Tâm lý khi chơi chứng khoán
Đây là yếu tố rất quan trọng, đặc biệt với người mới học cách chơi chứng khoán.
- Bạn cần xác định trước tính cách của mình, là người thích an toàn hay mạo hiểm.
- Tâm lý khi gặp những biến cố tích/tiêu cực khác trong cuộc sống
- Quan sát diễn biến tâm lý kỹ khi bắt đầu học cách chơi chứng khoán
NĐT mới nên chọn những mã cổ phiếu đầu tư dài hạn, có sự ghi chép và nghiên cứu chỉ số phát triển bền vững, bởi biến động trong ngắn hạn sẽ ảnh hưởng tâm lý khi chưa có kinh nghiệm.
Quản trị rủi ro
Cách chơi chứng khoán hiệu quả cho NĐT mới đó là đặt mục tiêu giữ tài khoản cân bằng. Bạn giữ được tài khoản không bị cháy, sẽ không ảnh hưởng tiêu cực tới tâm lý, đồng thời từ từ học cách tăng lợi nhuận.
Phòng thủ tốt là 50% quyết định thành công của bạn.
Chọn thời điểm mua/bán cổ phiếu
- Khi bạn đặt lệnh mua cổ phiếu thành công, thì gọi là giao dịch T+0
- NĐT cần đợi đến cuối phiên giao dịch 2 ngày sau đó, cổ phiếu được mua mới về, gọi là T+2
- Nếu bán cổ phiếu vừa mua, phải đợi ngày giao dịch tiếp theo mở cửa là T+3.
Khi học cách chơi chứng khoán, bạn cần để ý về thời điểm để đặt lệnh phù hợp với bản thân. Có một số kinh nghiệm như sau:
- Phiên khớp lệnh định kỳ vào giờ mở cửa và đóng cửa là lúc các giao dịch bận rộn nhất.
- Phiên định kỳ mở cửa thường được đặt lệnh theo dự đoán từ tin tức của tối hôm trước hoặc sáng sớm trong ngày.
- Với NĐT mới chơi chứng khoán thì nên tránh thời điểm nhiều biến động này. Các trader lành nghề đã có mô hình và kinh nghiệm mới kiếm được lợi nhuận nhanh chóng. Tốt nhất với người mới, nên giao dịch khoảng giữa, khi thị trường đang ổn định.
Đầu giờ ngày thứ Hai hàng tuần, tâm trạng nhiều NĐT không tốt vì công việc bắt đầu một tuần mới sau nghỉ ngơi. Giá cổ phiếu có thể giảm vào khoảng thời gian này, vì trải qua cuối tuần có nhiều tin tức xấu được lan truyền hơn.
Cũng giống như các thị trường khác, vào những tháng cuối năm thị trường chứng khoán sẽ sôi động hơn. Và trong dịp đặc biệt như giãn cách xã hội vì Covid-19.
Lựa chọn mua cổ phiếu
- Doanh số quý gần nhất cũng phải tăng tối thiểu 25%
- Lợi tức thường niên phải có sự tăng trưởng
- Tìm kiếm những công ty trẻ, hoặc có sản phẩm mới, ban lãnh đạo mới hay có những thay đổi đáng chú ý về hoàn cảnh ngành công nghiệp của nó.
- Tìm những cổ phiếu có khối lượng giao dịch tăng mạnh khi chúng vừa đột phá khỏi nền tảng giá của nó
- Hãy mua những cổ phiếu dẫn dắt thay vì cổ phiếu vị thị trường lãng quên. Hãy mua công ty số một trong lĩnh vực của nó
Khi nào nên bán cổ phiếu?
Có ba lý do khiến một NĐT dài hạn bán cổ phiếu: mua sai lầm, giá tăng đột ngột hoặc giá hiện tại không còn bền vững. Nếu bạn dự đoán được tình hình thì cần lựa chọn thời điểm cắt lỗ sớm. Rất khó để nói chính xác được điều này, tuy nhiên hãy chú ý tới dữ liệu và canh phòng cảm xúc. Dần dần bạn sẽ học được cách chơi chứng khoán thông minh hơn.
- Cách luôn cắt lỗ ở mức 8% của giá mua để bảo vệ tài khoản đầu tư
- Hãy kiên nhẫn khi đúng, hoặc “chốt lời từ từ”
Không ngừng học thêm cách chơi chứng khoán mỗi ngày
Có rất nhiều kiến thức nâng cao tiếp theo bạn có thể tìm hiểu sâu hơn khi đã có nền tảng cơ bản. Như các đọc biểu đồ chứng khoán, các phương pháp phân tích kỹ thuật…
Đọc báo chứng khoán online mỗi ngày cũng là một cách học chơi chứng khoán thú vị. Bạn sẽ hiểu dần khi cập nhật thông tin đều đặn, các bài phân tích, chia sẻ và dự báo có giá trị.
Eccthai giới thiệu một số cuốn sách hay về chứng khoán, bạn đọc có thể tải, download file PDF để học cách chơi chứng khoán thông minh từ các bậc thầy trên khắp thế giới.
- Phân Tích Chứng Khoán – Benjamin Graham
- Nhà đầu tư thông minh – Benjamin Graham
- Cổ Phiếu Thường, Lợi Nhuận Phi Thường
- Tôi Đã Kiếm Được 2.000.000 Đô-La Từ Thị Trường Chứng Khoán Như Thế Nào? – Nicolas Darvas
- Tâm Lý Thị Trường Chứng Khoán – George Charles Selden
- 24 Bài Học Sống Còn Để Đầu Tư Thành Công Trên Thị Trường Chứng Khoán – William J. O’Neil
- Làm Giàu Từ Chứng Khoán – William O’Neil
- Trở Thành Thiên Tài Chơi Chứng Khoán – Joel Greenblatt
- Luật Của Warren Buffett – Jeremy C. Miller
- Payback Time – Ngày Đòi Nợ – Phil Town
Lời kết cho Học Cách Chơi Chứng Khoán
Chứng Khoán không phải là dễ và cũng không phải là khó, nếu bạn có kế hoạch, dành thời gian từ từ tìm hiểu học cách chơi chứng khoán mỗi ngày. Cần tránh xa ảo tưởng cứ chơi chứng khoán là thắng và giàu như những gì người ta show trên mạng. Bạn cần giữ cái đầu lạnh, sự kiên nhẫn, tỉnh táo và học hỏi một cách bình tĩnh. Điều bạn nhận được luôn xứng đáng với những gì bạn đã làm! Chúc bạn giao dịch thành công và ủng hộ các bài viết khác của Eccthai nhé.